Mobiliteitsbudget: kansen voor gedeelde mobiliteit ?

09/04/2019

Begin maart 2019 trad het mobiliteitsbudget in werking. Het biedt kansen voor de groei van autodelen en andere vormen van gedeelde mobiliteit in België. Autodelen.net maakt echter ook een aantal kanttekeningen. Het vrijwillige en weinig sturend karakter en het gebrek aan duurzame alternatieven zijn zaken die aangepakt moeten worden, als het mobiliteitsbudget een mentaliteits- en modal shift wil veroorzaken.

Wat is het mobiliteitsbudget?

Het mobiliteitsbudget biedt aan werknemers, die aan bepaalde voorwaarden voldoen, de mogelijkheid om een bedrijfswagen in te ruilen voor een budget dat aan allerlei vormen van mobiliteit besteed mag worden en zelfs in cash kan omgezet worden . De grootte van het budget wordt bepaald op basis van de TCO (total cost of ownership) van de bedrijfswagen.

Hoe werkt het?

Er zijn drie pijlers binnen het mobiliteitsbudget die werknemers kunnen combineren. Binnen de eerste pijler kan de huidige bedrijfswagen ingewisseld worden voor een nieuwe, meer milieuvriendelijke wagen. Deze pijler ondergaat de gewone fiscale behandeling van een bedrijfswagen. De tweede pijler omvat de zgn. duurzame alternatieve vervoersmiddelen, zoals; het openbaar vervoer, fiets, taxi, autodelen en andere vormen van gedeelde mobiliteit. Deze pijler is volledig vrijgesteld van fiscale lasten om het gebruik van duurzame modi te stimuleren. Het dan nog resterende budget kan uitbetaald worden in cash, wat de derde pijler vormt. Dit bedrag is onderworpen aan 38,07% sociale bijdragen.

Kansen voor autodelen, gedeelde mobiliteit en MaaS

Via het mobiliteitsbudget zullen werknemers gestuurd worden richting kleinere en schonere wagens. Dat heeft een positieve impact op de CO2-uitstoot van mobiliteit en op het ruimtegebruik van de bestaande wagens. Het biedt ook kansen voor autodelen. De kleine, milieuvriendelijke wagen zal vermoedelijk volstaan voor het merendeel van de ritten, maar op momenten dat werknemers toch een grotere (of tweede) wagen nodig hebben, kunnen ze hiervoor beroep doen op autodelen. Zo wordt voor elke rit het meest aangepaste voertuig gekozen.

Indien men voldoende inzet op de tweede pijler en de werknemers toegang krijgen tot een MaaS-platform, gaat er een wereld open waarin verschillende vormen van duurzame en gedeelde mobiliteit met één klik gepland, gereserveerd en geopend kunnen worden. Via die applicaties kunnen zowel de werkgever als werknemer de mobiliteitskosten op de voet opvolgen en administratief eenvoudiger afhandelen.

Bedenkingen en bedreigingen voor autodelen en gedeelde mobiliteit

Een belangrijke voorwaarde voor de slaagkansen van het mobiliteitsbudget is de aanwezigheid van kwaliteitsvolle alternatieven voor het bezit en gebruik van een (bedrijfs-)wagen. Daarom is het van kapitaal belang dat er blijvend geïnvesteerd wordt in goed openbaar vervoer, veilige fietsverbindingen en een divers aanbod van gedeelde mobiliteit. Bovendien is er dringend nood aan een aanbod van een transparante, gebiedsdekkende en eenvoudig te gebruiken laadinfrastructuur voor zero-emissie voertuigen.

Autodelen.net vindt de keuze om enkel werknemers met recht op een bedrijfswagen toegang te geven tot een mobiliteitsbudget een gemiste kans. Als we als maatschappij een oplossing willen vinden op de alsmaar groter wordende (klimaat-)impact van onze mobiliteit, dan is het veel zinvoller om iedereen toegang te geven tot een mobiliteitsbudget, en dan vooral te focussen op de tweede pijler. Duurzame en gedeelde vervoersmiddelen die een bewezen positieve impact hebben op klimaat en verkeer zullen zo veel sneller mainstream worden.

Ten derde zit er (nog) te weinig sturing in het mobiliteitsbudget. Het is nu perfect mogelijk om te kiezen voor een meer zuinige wagen en alle verplaatsingen hiermee af te leggen. Dit zorgt voor evenveel wagens in de openbare ruimte en zal de files niet inkorten. Daarnaast wordt de grootte van het budget bepaald op basis van de total cost of ownership. Wie nu veel kilometers aflegt met een dure dieselwagen krijgt meer budget ter beschikking dan wie pakweg weinig rijdt met een goedkopere hybride wagen. De doelstelling om naar meer duurzame en gedeelde kilometers te evolueren en zo ook minder auto’s in het straatbeeld te hebben moet nog duidelijker tot uiting komen in de regelgeving.

Tot slot blijft het mobiliteitsbudget uitgaan van een vrijwillig engagement van werknemer en werkgever en is er geen enkele verplichting om de bedrijfswagen in te ruilen. Autodelen.net pleit dan ook voor een een uitfasering van het fiscaal voordeel voor salariswagens tegen 2024 én vanaf 2020 dit fiscaal voordeel enkel nog te verlenen voor zero-emissie wagens.

Gerelateerd nieuws