Hoe spot je het potentieel voor autodelen in je gemeente?

Hoe begin je er nu aan? Begin bij contextuele factoren om het potentieel in te schatten. Deze criteria zijn gemakkelijk meetbaar. Goed nieuws: meestal heb je daar als lokaal bestuur zelfs al een goed zicht op. 

Objectief criterium 1: auto-afhankelijkheid

Hoe sterker iemand afhankelijk is van een eigen auto, hoe kleiner de kans dat die persoon autodeler wordt. Want een autodeler verplaatst zich in de eerste plaats met… alles behalve de auto! Om autodelen succesvol te maken, is het dus cruciaal dat inwoners kunnen werken, boodschappen doen, hun kinderen naar school kunnen brengen … zonder auto. 

Hoe kan jij dat als lokaal bestuur stimuleren? 

• Investeer in alternatieve vervoersmodi. Denk daarbij aan openbaar vervoer, veilige fietsverbindingen en comfortabele voetpaden.
• Werk aan nabijheid, want dat maakt het mogelijk om zonder eigen (tweede) wagen te leven. Is er genoeg lokale werkgelegenheid? Zijn er genoeg winkels, scholen, crèches, bibliotheken, dokters, ontspanning … op fiets- of wandelafstand? Denk aan de 15-minutenstad, die in opmars is sinds de campagne van burgemeester Hidalgo in Parijs. Als je hier slecht op scoort, wil je hier wellicht eerst op inzetten.
  

Objectief criterium 2: demografie

Een andere interessante indicator is de bevolkingsdichtheid. Voor autodelen is het belangrijk dat de deelauto voldoende ritten doet. Op dit moment kunnen we daar nog geen cijfers op plakken, maar denk in de eerste plaats aan de kernen in je gemeente of deelgemeente waar veel mensen wonen. 

Kijk ook naar waar de typische ‘early adopters’ van autodelen wonen in jouw gemeente. Daarvoor kan je leren uit de profielen van autodelers in andere steden en gemeenten. 

• Ze zijn vaak tussen 25 en 40 jaar.  
• Ze hebben niet heel erg vaak een auto nodig, dus ze bezitten minder auto’s dan gemiddeld.
• Ze verplaatsen zich nu al op een duurzame manier.
• Ze hebben meestal een hogere opleiding.

Interesse van burgers en organisaties

Of er potentieel is in jouw gemeente hangt natuurlijk niet enkel af van de context, er moet ook iets leven bij jouw bewoners: een behoefte of geloof in nieuwe mobiliteitsoplossingen. Als je al vragen krijgt van burgers en/of organisaties dan is dat potentieel wel duidelijk. Zijn er nog geen vragen tot bij de gemeente geraakt, dan kan het wat moeilijker zijn om dit in te schatten. In dat geval kan je twee dingen doen: een behoeftepeiling organiseren of in gesprek gaan met je inwoners.

Schat de interesse in via een behoeftepeiling

Je kan een bevraging doen bij de inwoners om te polsen naar interesse in deelmobiliteit. Zo’n bevraging heeft voor- en nadelen:

Voordelen:

• Het kost geen grote inspanningen om die info te verzamelen.
• Je hebt meteen een beeld van de bereidheid om deelauto’s of deel(bak)fietsen te gebruiken. 

Nadelen:

• Bij anonieme antwoorden is het moeilijk om achteraf de geïnteresseerden te contacteren.
• Je kan sociaal wenselijke antwoorden krijgen.
• Je moet de resultaten goed interpreteren, want vaak klinken de stemmen van de grootste voor- en tegenstanders hier het luidst.

Ga in gesprek met je inwoners

Een intensievere manier om voeling te krijgen met wat leeft, is in gesprek gaan met een selectie van burgers. Om een nieuw deelsysteem van de grond te krijgen, zoek je mensen die als eerste de stap durven zetten en hierin eventueel een engagement willen nemen. Denk aan actieve buurtwerkingen, lokale natuur- en milieuverenigingen, burgercoöperaties en organisaties die werken rond delen, hergebruik, repareren, organisaties die bezig zijn met korte keten of fair trade …. 

Ook burgers die actief bezig zijn met veilige en/of duurzame mobiliteit staan wellicht achter het concept van autodelen. Denk aan de initiatiefnemers achter school-, leef- en speelstraten en lokale afdelingen van organisaties zoals Fietsersbond en Trage Wegen. Ga met deze mensen in gesprek en verken hun visie op en goesting in autodelen.

Begin bij het begin

Besef dat je ergens moet beginnen. Eens je een kern van autodelers hebt, zullen zij de boodschap ook verder verspreiden. Hun buren en vrienden zullen hen zeker de vraag stellen “hoe doen jullie dat, met die deelauto?” Meer nog: uit onderzoek blijkt dat die mond-aan-mond-reclame de belangrijkste factor is om potentiële autodelers te overtuigen. In die eerste fase is kwaliteit dus belangrijker dan kwantiteit.